بررسی ضمایر واژه‌بستی در برخی گویش‌های فارسی خراسان‌های رضوی و جنوبی

نویسندگان

  • شهلا شریفی دانشیار گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
چکیده مقاله:

با توجه به تنوعات زبانی موجود در گویش­های خراسان در این مقاله به بررسی کارکرد ضمایر واژه­بستی در شماری از گویش­های فارسی خراسان­های رضوی و جنوبی پرداخته می­شود. ضمایر واژه­بستی از گذشته­های دور، یعنی از دوره باستان تاکنون در زبان فارسی به­کار می­رفته­اند، اما گذر زمان کارکردها و بسامد این ضمایر را هم در زبان فارسی و هم در گویش­های ایرانی دستخوش تغییراتی کرده است. از آنجا که تغییرات زبانی گویش­ها لزوما تابع تغییرات درون­زبانی و برون­زبانی زبان معیار نیست، بررسی این تغییرات می­تواند نکات بسیاری را در خصوص روال و شرایط ایجاد آنها روشن سازد. این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی انجام شده است. بخشی از داده­های این پژوهش برگرفته از پایان­نامه­ها و مقالات، و  نیز بخشی از طریق پرسش از گویشوران این گویش‌ها به­دست آمده است. نتیجۀ این پژوهش نشان می­دهد که در برخی گویش­های فارسی خراسان (همانند رقه­ای و طبسی) کارکرد ضمایر واژه­بستی هم متنوع­تر و هم فراوان­تر از فارسی معیار است و این در حالی است که در برخی گویش­ها (همچون تایبادی و خوافی) این ضمایر اصلاً به کار نمی­روند و در برخی دیگر (همانند سده­ای) بسیار کم­کاربرد بوده و یا (همانند کاخکی) کاربردشان بسیار متفاوت از فارسی معیار است. بررسی داده­ها همچنین نشان از آن دارد که در شماری از گویش­های خراسان (همانند رقه­ای، طبسی، کاخکی و سده­ای) متغیرهایی همچون جانداری و معرفگی در چگونگی ظهور برخی واژه­بست­ها تاثیرگذارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ضمایر بازیافتی در زبان فارسی

این پژوهش به ضمایر بازیافتی در زبان فارسی می پردازد. هدف از این تحقیق، توصیف نحوی ضمایر بازیافتی زبان فارسی در چارچوب نظریة حاکمیت و مرجع گزینی است. جایگاه های حضور ضمیر بازیافتی، عامل «حرکت» در فرایند شکل گیری ضمایر بازیافتی و علت دستوری یا غیردستوری بودن حضور ضمایر بازیافتی، موضوعات عمدة بررسی شده در این تحقیق هستند. در این تحقیق مشخص شد ضمایر بازیافتی در زبان فارسی مشتق در پایه هستند و حضورش...

متن کامل

مطالعة تطبیقی ضمایر شخصی در فارسی و ژاپنی

مطالعات یادگیری زبان دوم همواره به نقش و تأثیر زبان مادری توجه داشته‌ است. از آنجا که دانش یادگیرنده از زبان اول، اساسی را برای مقایسه با زبان دوم فراهم می‌کند، آگاهی از دانش و تجربة پیشین یادگیرنده، در آموزش زبان، از جمله طراحی مواد آموزشی، نقش بسزایی دارد که یکی از مؤلفه‌های اصلی در امر آموزش است. در این پژوهش ضمایر شخصی در زبان‌های فارسی و ژاپنی از نظر ویژگی‌های نحوی، ساختواژی و معنایی توصیف...

متن کامل

پردازش ضمایر فاعلی آشکار و ناملفوظ در فارسی

این مقاله به چگونگی پردازش ضمایر آشکار و ناملفوظ توسط گویشوران فارسی می‌پردازد. فرضیه‌های گوناگونی برای تفسیر این ضمایر مطرح است و هر کدام پیش‌بینی ویژهای برای گزینش مرجع دارند. یکی از این فرضیه‌ها «فرضیه جایگاه مرجع» است که پیش‌بینی می‌کند پردازشگر برای ضمیر ناملفوظ مرجعی را که در جایگاه مخصص صرفی می‌باشد و برای ضمیر آشکار مرجعی را که در جایگاهی پایین‌تر از مخصص صرفی است ترجیح می‌دهد. فرضیه دی...

متن کامل

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

مقایسة ضمایر تهی درون گروه های اسمی در فارسی و ایتالیایی

در طول قرن ها زبا نشناسان عمدتاً به صرف و ساخت واژه توجه داشتند اما با پیدایش دستور گشتاری مطالعات نحوی و بررسی ساختار جمله اهمیت بسزایی یافت. تا دهة 70 میلادی تمرکز روی جمله بود و از این زمان کم کم به مطالعة گروه اسمی هم پرداخته شد. با بررسی دقیق ساختار آن متوجه شباهت هایی میان گروه اسمی و گروه فعلی و جمله شدند . ادعای مشابهت ساختار این دو گروه ‘ با توجه به تفاوت های زیاد آن ها‘ موجب شد مطالعات...

متن کامل

بررسی ساختار و معنای صورتهای دوگانساخته در گویشهای سواحل جنوبی دریای خزر

فرایند دوگانسازی در این دو زبان تابع قواعد و قوانین جهانی می باشد و جهانی های صوری و معنایی در آنها صدق مینماید.یعنی همواره در تکرار کل یا بخشی از صورت زبانی خصوصیت همخوان و واکه بودن در نظر گرفته میشود.در این فرایند که فرایندی وندافزاست،اصل همسانی با پایه همواره رعایت میگردد و تعداد تکرارها در هر زبان مشخص می باشد. دوگانسازی انواع مختلفی دارد بر اساس جایگاه وند دوگانی و دوگانوند داده های این د...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 2

صفحات  1- 14

تاریخ انتشار 2018-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023